6 сынып Жер бетінің табиғаты,халқы,оның шаруашылық әрекеті туралы ғылым: C) География Грек тілінен аударғанда «география» сөзінің мағынасы: D) Жерді сипаттап жазу Дүние жүзін алғаш рет айналып шыққан саяхатшы: D) Ф.Магеллан «Ұлы географиялық ашулар» заманы: . B) ХVғ.аяғы–ХVІІғ.ортасы Христофор Колумб экспедиция бастаған жыл: C) 1492 География ғылымы зерттейді. В) Жердіз табиғатын, халқын, оныз шаруашылығын. «География» ұғымын енгізген В) Эратосфен География ғылымыныз салалары. С) Физикалық, экономикалық. Күнге ең жақын орналасқан ғаламшар: E) Меркурий Күннен ең алыс орналасқан ғаламшар: C) Плутон Қазақтың тұңғыш ғарышкері: D) Тоқтар Әубакіров Күзгі күн теңелуі: B) 23 қыркүйек Көктемгі күн теңелуі: A) 21 наурыз Жердің радиусы: B) 6371 км Жер Күннен … орналасқан? С) 3-ші Жердіз шар тәріздес болуыныз географиялық мәні. А) Күн сәулелері әркелкі таралады. Жер бетінде жыл маусымдарыныз ауысу себебі. D) Күн сәулесініз түсу бұрышы мен түсу уақытыныз ұзақтығы. Жер өз білігін айналып өтеді D) 24 сағатта Жердіз білігі орбита кезістігіне орналасқан D) 66,5ғ Оңтүстік жарты шарда жаз айлары С) Желтоқсан, қазтар, ақпан Көкжиек тұстарының бағыттары: D) Румб Жердегі белгілі бір зат пен солтүстік бағыт арасындағы бұрыш: E) Азимут 270º азимутқа сәйкес келетін көкжиек түсі: C) Батыс Шығыс бағытына сәйкес келетін азимут: B) 90º 1 см–100 м масштабы: B) Атаулы Жерде әр түрлі бағыттың азимутын анықтайтын аспап: C) Тұсбағар Көкжиек дегеніміз … В) Жер бетініз көзге Жергілікті жерді бағдарлау … айтамыз. А) Көкжиек тұстарын табуды Солтүстік бағыт пен жердегі заттыз арасындағы бұрыш. Е) Азимут. Азимут өлшенетін градус аралығы D) 0ғ-360ғ Көкжиек тұстарын анықтайтын құрал А) Тұсбағдар Жер бетінде қашықтықты өлшеу тәсілдері. С) Таспамен, өлшеуіш ашамен, қадаммен, көз мөлшерімен Масштаб дегеніміз не? А) Жер бетінде өлшенген қашықтықты қағазға түсіргенде кішірейтілгенін көрсететін шама. Жергілікті жердіз планы D) Жер бетініз қағазға кішірейтіліп түсірілген нұсқасы Жер бетіндегі нүктеніз мұхит немесе тезіз дезгейінен бастап есептелінетін биіктік В) Абсолюттік. Горизонтальдар деп аталады. В) План мен картада биіктіктері бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар. Ірі масштабты анықтаңдар: A) 1:5000 Ұсақ масштабты анықтаңдар: A) 1:1000000 Нүктенің бастапқы меридианнан градус есебімен алынған қашықтығы: D) Бойлық Жер бетіндегі бір полюстен екінші полюске қарай шартты түрде жүргізілетін сызық: C) Параллель Материктер,мұхиттар,теңіздер,аралдар,өзендер,көлдер бейнеленген карта: C) Физикалық Экватордың ұзындығы(км): B) 40000 Жердіз нақты үлгісі. С) Глобус. Географиялық карта дегеніміз. А) Жер бетініз белгілі масштаб бойынша жазықтықта шартты белгілермен кескінделуі. Экваторға сәйкес келетін жауапты анықта. А) Бұл ез ұзын параллель. Глобус пен карта бетіндегі экваторға параллель жүргізілген сызықтар. D) Параллельдер. Географилық ендік деп атаймыз. С) Экватордан белгілі бір жерге дейінгі градус есебімен алынған қашықтықты. Меридиандар мен параллель сызықтарыныз қиылысуынан пайда болады. С) Градус торы. Мазмұнына қарай карталар … топқа бөлінеді В) 2 Карталар масштабына … болып бөлінеді. Е) Ұсақ, орташа, ірі. Ең ірі масштабты көрсет Е) 1:10 Географиялық картадан құрлықтыз биіктігін және мұхиттыз терездігін анықтауға болады С) Биіктік пен шкалалар көмегімен. 0ң ендік пен 0ң бойлық координаталарында орналасқан В) Атлант мұхиты. Жер бетіне шығып төгілген магма: D) Лава Мезгіл-мезгіл ыстық су мен бу шапшып тұратын қайнар: B) Гейзер Орташа биіктегі тау: C) Карпат Абсолют биіктігі 500м асатын жазық: C) Таулы үстірт Магмалық тау жыныс: B) Базальт Жердің ең ортасында орналасқан: C) Ядро Бұрын теңіз түбі болып, кейін көтерілудің нәтижесінде пайда болған жазықтар: D) Алғашқы жазықтар Жер шарыныз сыртқы қатты тас қабаты С) Литосфера Жердіз ішкі құрылысы … қабаттарынан тұрады Е) Жер қыртысы, мантия, ядро. Литосфералық тақталар жылына қозғалады /см/ А) 2-5 см Тау жыныстарыныз түрлері Е) Шөгінді, магмалық, метаморфтық. Жер қыртысы мен жоғарғы мантиядағы кенет ығысу әсерінен туатын жер астыныз қозғалысы В) Жер сілкіну. Таулар дегеніміз … А) Жер бетініз жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан қатты тілімденген биік бөліктері. Жер бетініз аз тілімденген, тегіс немесе белесті алқабы А) Жазықтар. Терез мұхит түбі ойыстары … деп аталады В) Шұзғыма Материктік жер қыртысыныз таулар астындағы қалыздығы Е) 70-80 км Ойпаттардыз мұхит дезгейінен салыстырмалы биіктігі А) 0 м-ден 200 м-ге дейін Жанартаулар мен жер сілкінісі жиі болатын аймақ С) Материк шетіндегі таулы аудандарда Жанартаудыз төбесінде пайда болған шұзқыр В) Кратер Көпшілік жанартаулар … мұхитыныз жағалауында С) Тынық Екі немесе бірнеше тау жоталарыныз түйісуі В) Торабы Орташа биіктіктегі таулар мұхит дезгейінен биікте орналасқан С) 1000-2000 м Материктік жер қыртысыныз мұхиттық жер қыртысынан айырмасы А) Гранитті қабаты бар Органикалық жолмен пайда болған шөгінді жыныстар А) Тас көмір, шымтезек Ең жоғары және ең төменгі температуралардың айырмасы: D) Амплитуда Белгілі бір жағдайда су буларының сұйық күйге айналуы: B) Конденсация 66,5ºс.е. және 66,5ºо.е. параллельдердің атауы: B) Поляр шеңбері Құрғақ ауаның газдық құрамы: D) 78% азот,21% оттегі Ауаның ылғалдылығын анықтайтын аспап: D)Гигрометр Тәулік ішінде бағыттарын өзгертіп отыратын жел: B) Бриз Атмосфераның құрылысы: A)Тропосфера,стратосфера,мезосфера Өте биікте, жауын-шашын жаумайтын бұлт: D) Шарбы Жердіз газ тәріздес қабығы А) Атмосфера. Атмосфера қабаттары В) Тропосфера, стратосфера, атмосфераныз жоғарғы қабаты. Ауаныз жер бетіне түсіретін салмағы D) Атмосфералық қысым. Атмосфераныз төменгі қабаты А) Тропосфера. Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал D) Барометр. Тәулік ішіндегі ез жоғарғы және ез төменгі температура арасындағы айырмашылық В) Температура ауытқуыныз тәуліктік амплитудасы. Жел дегеніміз … С) Ауаныз горизонталь бағытта орын ауыстыруы. Ауа-райыныз негізгі элементтері А) Температура, ылғалдылық, атмосфералық қысым. Оңтүстік және солтүстік жарты шарға күн сәулесі бірдей түседі С) 23 қыркүйек және 22 наурызда. Грек тілінен «климат» сөзініз мағынасы С) Жер бетіне күн сәулесініз езістігі Желдіз соғу себебі Е) Қысымныз айырмасынан Атмосферадағы 80% ауа массасы кездеседі С) Тропосферада Тәулік ішінде бағытын өзгертіп тұратын жел А) Бриз Күдізгі бриздіз соғу бағыты В) Тезізден құрлыққа Тауда 1км-ге көтерілген сайын температура төмендейді Е) 6ғС 1 км-ге көтерілген сайын ауа қысымы төмендейді: Е) 100 мм сынап бағанына Жердіз ез ыстық белдеуі тропиктер арасында орналасуыныз себебі В) Күн дәл төбеде ұзақ және ауаныз жоғары қозғалысы болады Теңіздік ауа массаныз континенттік ауа массасынан айырмасы D) Ауа ылғалы мол Жер бетіндегі ез жоғары температура байқалатын климат белдеуі С) Тропиктік Тропиктік белдеулерде материктердіз батыс жағалауында өтетін суық ағыстар әсері В) Жауын-шашынныз пайда болуына кері әсер етеді Қоңыржай белдеуде ауа температурасыныз тәуліктік ауытқуы көп мезгіл С) Жаз Желдің бағыты мен күшін анықтайтын құрал D) Флюгер Жер бетіндегі негізгі климаттық белдеулер саны А) 4 Жылы және суық ағыстардың пайда болу себебі: B) Тұрақты желдер кі жағынан материктердің немесе аралдардың жағалары шектеп тұрған енсіз су айдыны: E) Бұғаз Өзеннің ағып шығатын жері: C) Бастауы Аңғардың өзен тасығанда су басатын бөлігі: C) Жайылма Өзендегі су деңгейінің кенет көтерілуі: D) Тасқын Биосфера географиялық қабықтыз … бөлігі боп саналады. С) Адамдар мекен ететін Барлық қабаттарды қосатын жер қабығы В) Биосфера Жердіз тіршілік үшін мазызы зор қабаты В) Мезосфера Бір текті жағдайлы аумақта тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлардыз жиынтығы В) Биоценоз «Экология» ұғымын енгізген В) Э. Геккель Құнарлы топырағымен ерекшеленетін табиғат зонасы D) Дала Тіңеден келетін ормандар кездесетін зона С) Тундра Қалпына келмейтін табиғат ресурсы А) Минералды Кез келген аумақтың табиғат компоненттерінің жиынтығының біртұтас жүйесі: B) Географиялық кешен Өтпелі географиялық белдеу: B) Субэкваторлық Температурасы үнемі жоғары жауын-шашын жыл бойы біркелкі болатын табиғат зона: D) Экваторлық Әр жерінде жеке немесе шоқ- шоқ ағаш пен бұта кездесетін көбінесе шөп басқан жазықтар: C) Саванна Шөп басқан, ормансыз, жазық жер: D) Дала Солтүстік және оңтүстік жарты шарлардың 30°-60° ендіктеріндегі белдеу: C) Қоңыржай Табиғи күйінде ағаш өсімдігі негізгі орын алатын табиғат зона: E) Орман Солтүстік және оңтүстік полюстер төңірегіндегі географиялық белдеу: B) Полярлық Қоңыржай белдеудің қылқан жапырақты ормандары: D) Тайга 20º және 30º еңдіктер аралығында орналасқан табиғат белдеуі: C) Тропиктік Мүк пен қына, бұта өсетін мәңгі тоң таралған жерлер: B) Тундра Климаты өте құрғақ, өсімдігі әрі жұтаң, әрі сирек аумақтар: D) Шөл Қоңыржай белдеудегі дала мен шөлдің аралығындағы өтпелі зона: B) Шөлейт Тундраның өсімдіктері: C) Мүк, қына Дала зонасының өсімдіктері: C) Селеу, бетеге Табиғат компоненттерініз жиынтығы С) Табиғат кешені Құрлықтағы табиғат зоналарыныз қалыптасуына әсер ететін жағдайлар А) Климаттық Жер бетіндегі адамзат … нәсілге бөлінеді С) 3 Нәсілдік белгілердіз қалыптасу себебі А) Табиғат жағдайлары БҰҰ нәсілдік кемсітушілікті жою жөнінде қарар қабылдаған жылы С) 1965 ж. География ғылымы бөлінеді… A) 2 салаға География ғылымы ретінде пайда болған B) Грекияда Тұңғыш рет дүние бөліктері туралы ұғымды айтқан B) Гректер Магелланның саяхатының нәтижесінде дәлелденді C) Жердің шар тәрізді екендігі Орта Азия мен Орталық Азияны зерттеуге үлкен үлес қосты C) Ш. Уәлиханов Күн жүйесіндегі планеталар саны C) 9 планета Жердің полюстік радиусы экваторлық радиустан B) 21 км. қысқа Жер пішіні шар тэріздес болғандықтан оның бетіне күн сәулесі түседі B) әркелкі Күн жүйесіне кіретін ұсақ аспан денелері C) Астероидтар Жер өз білігінен …айналады C) Батыстан шығысқа қарай Жер күнді бір рет айналып шығады A) 364-365 күнде Жердегі “Кібісе жылы” қайталанып отырады B) Әрбір 4-ші жылда Меридиандар мен параллель сызықтарының қиылысуынан пайда болған тор C) Градус торы Жер бетінін қағазға кішірейтіліп түсірілген бейнесі C) Карта Әртүрлі сулар картада бейнеленеді B) Көгілдір түспен Атмосфераның жер бетіне таяу орналасқан ең төменгі қабаты B) Тропосфера Күннен таралатын “әсірекүлгін” сәулелерді ұстап қалатын атмосфераның қабаты C) Озон қабаты Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал B) Барометр Ауаның салыстырмалы ылғалдығын өлшейтін құрал B) Гигрометр Жерге жауын-шашын әкелмейетін бұлт C) Шарбы Ауаның жер бетіне таяу қабатынан түсетін ылғал B) Шық Адам желдің күшін пайдаланады B) Электр қуатын алуға Солтүстік жарты шардағы ең ұзақ күн C) 22-ші маусым Тропосфераның белгілі бір жердегі қысқа мерзімдік жай-күйі C) Ауа райы Жердегі әр жарты шарда негізгі ауа массасы … болады B) 4 Ауа райын бақылап отырады B) Метеорологтар Жердің тірі ағзалар мекендейтін қабығын атайды B) Биосфера Белгілі бір табиғи ортаға шоғырланған ағзалар тіршілік бірлестігін құрайды C) Биоценоз Өсімдік пен жануарлардың таралуына әсіресе қажетті жағдай B) Климат Географиялық компоненттің бір бөлігі C) Су Табиғат компоненттерінің жиынтығы… құрайды C) Табиғат кешенін Жердегі ең үлкен табиғат кешені B) Географиялық қабық Жер бетіндегі адамзат сыртқы келбетінің ерекшеліктеріне байланысты … бөлінеді C) 3 – нәсілге Европеидтық нәсілдің өкілдеріне жатады A) Орыс пен немістер Әр түрлі нәсілдердің өкілдері бір-бірінен ерекшеленеді E) Сырт қабілетімен 2-Дүниежүзілік соғыс қарсаңында нәсілдік кемсітушілік үлкен орын алған B) Германияда |
7 сынып Көлемі жөнінен екінші материк: C) Оңтүстік Америка Ең ежелгі бір тұтас материк: C) Пангея Жаңа Зеландияны ашқан саяхатшылар: A) Дж. Кук, Абель Тасман Мұхиттық аралдардың табиғаты мен халқын зерттеген саяхатшы: A) Н.Н. Миклухо-Маклай Жер шарындағы материктер саны В) 6 Жер шары бетінің жалпы ауданы С) 510,2 млн км2 Құрлықты құрайтын материктер мен аралдардың көлемі В) 149,1 млн. км2 Дүниежүзілік мұхиттың жалпы ауданы А) 361,1 млн. км2 Жер бедерін қалыптастырушы ішкі күштер: A) Мантиядағы заттар қозғалысы Материктік және мұхиттық тақталар шектесетін аймақтардың жағалық бөлігі: C) Материктік беткей Жер қыртысының түрлері С) Материктік және мұхиттық. Литосфералық тақталардың қалыңдығы шамамен D) 60-100 км Жер қыртысының тегістелген, тұрақты бөліктері В) Платформалар. Ежелгі платформалардың қатты кристалды жыныстарының жер бетіне шығып жатқан бөлігі С) Қалқан Платформалардың шөгінді жыныстар жауып жатқан бөлігі А) Тақта Жер қыртысының қозғалмалы белдеулері В) Геосинклиналь Пішіні, көлемі, жасы, биіктігі бойынша жер бетінің сипаты В) Жер бедері Жер бедері дегеніміз А) Жер бетінің ойлы-қырлы сипаты Мұхит табанының ең басты ерекшелігі … болуы С) Су асты жоталарының Белгілі климат зерттеуші ғалым: B) Б.П. Алисов Жер шарында климаттық белдеулердің қалыптасу …. байланысты А) Жер бетіне түсетін күн жылуының мөлшеріне. Ауа массалары дегеніміз . D) Бір текті қасиеттері бар, үлкен көлемдегі ауа. Жер шарындағы Б.П.Алисов ажыратқан климаттық белдеулер саны D) 13 Тұрақты желдердің қалыптасуы … байланысты А) Қысым белдеулеріне. Ауа массаларының негізгі түрлері В) Арктикалық, қоңыржай, тропиктік, экваторлық. Пассаттар дегеніміз С) Экваторға қарай 30-шы ендіктердегі жоғарғы қысым белдеуінен соғатын желдер. Белгілі бір жерге тән ауа райының ұзақ жылдар бойы қайталанатын құбылысы С) Климат Картада температуралары бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар В) Изобара Картада қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызықтар В) Изобара Картада жауын-шашын мөлшері бірдей нүктелерді қосатын сызықтар С) Изогиета Негізгі климаттық белдеулерді белгіле С) Тропиктік, қоңыржай Өтпелі климаттық белдеулерді белгіле D) Субарктикалық, субтропиктік Дүниежүзілік мұхит суының алабы(млн.км²) : C) 361 Атлант мұхитының ең терең жері: C) Пуэрто-Рико шұңғымасы Дүниежүзілік мұхиттағы ең жоғары тұздылық (‰) : D) 41 Дүниежүзілік мұхиттың балыққа ең бай аудандары: B) Қоңыржай ендіктер Дүниежүзілік мұхиттағы ең қуатты суық ағыс: D) Батыс желднр ағысы Мұхит суының басты қасиеттері В) Температурасы мен тұздылығы Мұхит суының тұздылығы дегеніміз В) 1 л суда еріген тұздың мөлшері Мұхит суының орташа тұздылығы /% есебімен/ С) 35 Мұхит суының қату температурасы С) -2° Дүниежүзілік мұхиттың мұздар басып жатқан ауданы С) 15% Су массалары дегеніміз А) Мұхит суының зор көлемді алып жатқан бөлігі Дүние жүзіндегі ең қуатты жылы ағыс В) Гольфстрим Дүниежүзілік мұхиттың балыққа ең бай ауданы D) Қоңыржай ендіктер Ең ірі табиғат кешені D) Географиялық қабық Литосфераның жоғарғы, атмосфераның төменгі бөлігі және гидросфера мен биосфераның байланысы мен әрекеттесуі нәтижесінде қалыптасқан табиғат кешені С) Географиялық қабық. Географиялық қабықтың маңызды заңдылықтары Е) Тұтастығы, зат және энергия айналымы, ырғақтылығы, зоналылығы. Географиялық қабықтағы ең ірі табиғат кешендері С) Материктер мен мұхиттар. Адам әрекетінің ықпалымен қалыптасатын табиғат комплекстері: B) Антропогендік Географиялық қабықтағы ең ірі табиғат кешені: E) Материк Адам әрекеті нәтижесінде өзгеріске ұшыраған табиғат кешендері: D) Органогендік Географиялық қабықтың ырғақтылық заңдылығы: C) Күн мен түннің ауысуы Температура жағдайы, ылғалдылығы, топырағы, өсімдіктер мен жануарлары бір-бірімен байланысқан ірі табиғат кешені D) Табиғат зонасы. Таулардағы табиғат зонасының алмасуы … деп аталады А) Биіктік белдеулік Таудағы биіктік белдеулердің саны … байланысты Е) Таудың георграфиялық орны мен биіктігіне Евразияның шығыс шеткі нүктесі: B) Дежнева Қытай тілінен аударғанда “сары” деген мағынаны білдіретін өзен: B) Хуанхэ Еуразиядағы ең биік сөнбеген жанартау: A) Ключи шоқысы Жер шарындағы ең терең көл: D) Байкал Шри-Ланка аралында өндірілетін асыл тастар: C) Сапфир Қысы жұмсақ,қаңтардың орташа температурасы 0ºС-тан жоғары,ауа райы құбылмалы болатын климаттық белдеу: D) Қоңыржай теңіздік Қарағай,шырша,майқарағай өсетін табиғат зонасы: B) Тайга Еуразияның аралдармен қоса есептегендегі ауданы С) 53,3 млн км2 Орталық Азия табиғатын зерттеген саяхатшылар D) Пржевальский, Семенов, Уәлиханов. Евразияның оңтүстік шеткі нүктесі D) Пиай мүйісі Евразияның ең биік щыңы В) Эверест Үлкен Зонд аралындағы жанартау Е) Кракатау Евразияда көлдердің солтүстік-батыста жиі орналасуының себебі А) Мұздықтардың қазу әрекеті Субэкваторлық климаттық белдеуде орналасқан зона С) Саванналар мен ылғалды ормандар Мариан шұңғымасының тереңдігі: B) 11022 м Ауданы жөнінен ең кіші және ең суық мұхит: A) Солтүстік Мұзды “Үлкен жел” деген мағынаны білдіретін дауылдар: C) Тайфун Судың ең жоғары беткі температурасы (+34º С) байқалатын шығанақ: B) Парсы Евразияның күшті тілімделген жағалаулары D) Батысы мен шығысы Дүние жүзіндегі ең үлкен арал: D)Гренландия Ньюфаунленд аралы мен Лабрадор түбегі жағалауын ашқан: C)Джон Кабот Арктикалық ауа массаларының материктің ішкі бөлігіне терең бойлай ену себебі: E)Материктің солтүстігінде таудың болмауы Кордильер тау жүйесінің пайда болу себебі: C)Литосфералық тақталардың соқтығысуы Оңтүстік Американың солтүстік шеткі нүктесі: C) Париньяс Оңтүстік Американы Отты Жер аралынан бөліп тұрған бұғаз: D) Магеллан Анды тауының биіктігі: C) 6960 м Оңтүстік Американың түсті және сирек металдарға бай аймағы: C) Анд тауы Оңтүстік Америка өзендері суының мол болып келуі себебі: B) Жауын-шашын мол түсуінен Жыл бойы ауа температурасы +25ºС-тан төмен түспейді,жауын-шашын мөлшері 1500-3000 мм болатын климаттық белдеу: D) Экваторлық Оңтүстік Американың аралдармен қоса ауданының көлемі В) 18,3 млн км2 XVIII ғ. соңы мен XIX басында Оңтүстік Американы зерттеген неміс ғалымы С) А.Гумбольдт Батыс Жарты шардың ең биік нүктесі В) Аконкагуа Жапырағының диаметрі 2 м-ге жететін өсімдік Е) Виктория-регия Льянос — бұл D) Ориноко саваннасы Кампос — бұл Е) Бразилия саваннасы Маракайбо атауының Оңтүстік Америкадағы географиялық объектіге қатысы В) Көл Оңтүстік Америка жағалауындағы ең ірі арал В) Отты Жер. Оңтүстік Америкадағы және жер шарындағы ең ірі ойпат В) Амазанка Амазонканың жыл бойы суының мол болу себебі D) Экватор аймағында ағып жатыр. Оңтүстік Америкада “сельвас” деп атайды D) Қалың ормандарды. Екі материкте орналасқан Африка мемлекеті: A) Египет Көлемі жөнінен Африкадан үлкен материк: C) Евразия Альпі мен Гималай тауларымен бір мезгілде қалыптасқан Африканың таулары: B) Атлас таулары Африканың жанартаулар көп орналасқан аймағы: A) Шығыс Африка таулары Африкада биік, әрі ұзын тау тізбектерінің болмауы: D) Ежелгі платформада орналасқан Африкада суық ағыстар … септігін тигізеді: A) Жауын-шашынның көбеюіне Африка елдері: B) Судан, Камерун, Либерия Африка жағалауын мұхит шайып жатыр? В) 2 Африка материгіндегі ең ежелгі мемлекет В) Египет Конго өзенінің алабы орналасқан климаттық белдеу тропиктік В) Экваторлық Африканың ең биік нүктесі С) Килиманджаро Африкадағы жер қыртысының ең ірі жарығы өтетін ауданы А) Шығыс Африка таулы қыраты Секретарь құсы тіршілік ететін зона А) Саванналар Африканың ең биік нүктесінің биіктігі /м/ А) 5895 Африкадағы жауын-шашынның ең көп жауатын жері D) Гвинея шығанағы жағалауы Африканың оңтүстік-батысындағы жағалық шөл С) Намиб Африканың ауыл шаруашылығына қолайлы табиғат зонасы Е) Қатты жапырақты ормандар Экваторлық ормандардың бойы аласа адамдары В) Пигмейлер Солтүстік Африканың ең бойшаң адамдары Е) Тутси мен химилер Африкадағы ХХ ғасырдың басындағы тәуелсіз елдер С) Либерия, Эфиопия Африкадағы ең жоғары дамыған ел D) ОАР ОАР аумағындағы ірі ұлттық парк А) Крюгер Жер шарындағы ең кіші материк Е) Австралия Аустралияның ең құрғақ материк деп аталуы А) 2/3 бөлігін шөлдер алып жатуы Аустралияның ең биік нүктесі С) Косцюшко тауы Аустралияның … тас көмірдің ірі кен орындары шоғырланған В) Оңтүстік-шығысында Аустралиядағы жаз айлары аралығы С) Желтоқсан-ақпан аралығы Аустралиядағы уақытша кеуіп қалатын өзен арналары В) Криктер Скрэб … табиғат зонасына тән Е) Тропиктік шөл және шөлейттер Аустралияның байырғы халқы С) Аборигендер Аустралияда халықтың тығыз қоныстанған аймағы С) Шығысы Австралияның органикалық дүниесінің ерекше болу себебі: С) Материктің басқа материктерден ерте пайда болған Ең кіші, ең құрғақ және халық ең аз қоныстаған материк: C) Австралия Австралияның ең биік нүктесі: B) Косцюшко Оңтүстік тропик материкті дәл ортасынан кесіп өтуі мынаған әкеп соғады: B) Көпшілік бөлігіне жауын-шашынның аз түсуіне Жаңа Зеландияның астанасы: D) Веллингтон Тынық мұхитындағы ең терең жер: D) Мариан шұңғымасы Тынық мұхитындағы ең үлкен жанартаулық аралдар: C) Гавай Жаңа Гвинея аралының байырғы тұрғындары: A) Папуастар Мұхит аралдарының табиғаты мен халқы жөнінде ғылыми еңбектер жазып қалдырған ғалым С) Н. Н. Миклухо Маклай Тынық мұхитының ауданы /млн.км2 / D) 178,6 «Қара аралдар» атауы тән аралдар тобы В) Меланезия Жер шарындағы ең ірі маржан түзінділері С) Үлкен Тосқауыл рифі Мұхит аралдарындағы ең ірі, жақсы дамыған ел В) Жаңа Зеландия Антарктиданың үстінде жылдың жиынтық радиациясының мөлшері көп, бірақ ауа температурасы төмен болуы: B) Шағылысу жоғары Антарктидадағы сөнбеген жанартау: C) Эребус Антарктида материгінің ашылған жылы В) 1820 Антрактиданы ашқан саяхатшылар Е) Ф.Беллинсгаузен, М.Лазарев Антарктида «шұраттары» деп аталады С) Жазда бұталар мен шөптер өсетін жерлерді Халықаралық геофизикалық жыл В) 1957-1958 Антарктида жағалауындағы құстың ерекше түрі D) Пингвин Антарктида климатына тән басты ерекшелік А) Жердегі ең суық материк. Солтүстік Американың ауданы жөнінен алатын орны С) 3 Алясканы ашып, зерттеуге үлес қосқан орыс саяхатшылары D) Беринг, Чириков. Солтүстік Американың түбектерін көрсет В) Аляска, Калифорния, Лабрадор, Флорида. Солтүстік Америкадағы ең суы мол өзен А) Миссисипи. Солтүстік Америкада көлдер жиі орналасқан бөлік. В) Солтүстік. Солтүстік Америкада “прерий” деп атайды D) Биік шөптерден тұратын далаларды. Солтүстік Американың оңтүстік жағалауындағы ең ірі шығанақ В) Мексика Ниагара сарқырамасы … көлдерінің аралығында орналасқан D) Эри және Онтарио АҚШ аумағында 1872 жылы ұйымдастырылған дүние жүзіндегі алғашқы ұлттық саябақ В) Йеллоустоун 8 сынып |
Қазақстанның географиялық орны … анықтайды B) Табиғат жағдайын Қазақстан Каспий теңізі арқылы шыға алады C) Әзірбайджанға Еуропаға мен Азияға күнде саяхат жасауға болатын Қазақстанның қаласы C) Атырау Бір сағаттық белдеудің ішіндегі уақытты атайды C) Белдеулік уақыт Әрбір белдеудегі уақыт көршілес белдеудегі уақыттан … айырмашылығы бар C) 1 сағатқа Қазақстан аумағындағы тас ғасырдың көне ескерткіштері табылған A) Қаратау маңынан Қазақстан туралы алғашқы деректі берген B) Геродот Орталық және Орта Азия картасын жасаған A) Қытай саяхатшылары Энциклопедист-ғалым Әл-Фарабидің туған қаласы B) Отырар Қазақстан аумағын ландшафтық және морфологиялық облыстарға бөлген ғалым C) Л. Берг Картографиялық бағыт ұстанған ғалым B) Птолемей Ұлы Жібек жолы кезінде Батыс пен Шығысты жалғастырған өзен C) Сырдария БҰҰ-ның дүние жүзілік ескерткіштері қатарына енгізілді B) Ахмет Иасауи кесенесі Есік пен Аралтөбе қорымдарынан табылды C) “Алтын киімді адам” Күн мен Айдың тұтылу ұзақтығын есептеп шығаруға көңіл бөлген ғалым B) Әл-Фараби М. Қашғаридың “Диуани луғат-ат-түрк” атты еңбегінде … географиялық түсіндіктер берілген C) Өзендер туралы М. Қашғаридің “Дөңгелек картасын” зерттегендер A) К. Миллер, А. Герман Орта Азияның физикалық географиясы мен геологиясына арналған “Түркістан” еңбегін жазған C) И. Мушкетов Жер қойнауында тоқтаусыз жүріп жатқан қозғалыстарды атайды B) Тектоникалық Биік таулы аймақтардағы жер бедерін қалыптастырушы факторлардың бірі B) Мұздықтар Тұран ойпатын Қазақстан жерінде екі бөлікке бөлетін өзен B) Сырдария Каспий маңы ойпатындағы төбешіктерді сипаттаған ғалым C) К. Бэр Торғай үстірті арқылы ағып өтетін өзендер B) Есіл, Тобыл Сарыарқаның өте көрікті таулары B) Қарқаралы, Баянауыл Орал тауының Қазақстан жеріндегі табиғи жалғасы A) Мұғалжар Жоңғар Алатауының бірден-бір ерекшелігі – тау төбелерінде B) Жазықтардың болуы Қазақстанның ең биік нүктесі орналасқан B) Қырғызстанның шекарасында Қазақстан аумағына түгілдей кіретін жота B) Қаратау Қазақстан аумағын тұтастай теңіз суы басып жатқан C) Палеозойға дейін Мезозой эрасында теңіз Қазақстанның тек … басып жатқан B) Батысын Неогеннің аяғында күшті тектоникалық қозғалыс әсерінен Қазақстанда … тау түзілу болған B) Альпілік Жер қыртысының қозғалысы мен өзгерісін зерттейтін ғылым A) Тектоника Қазақстанның ежелгі платформалы аймағы A) Шығыс Еуропа Қазақстанның жас платформалы аймағы B) Батыс Сібір Кайнозой эрасында пайда болған таулар C) Жоңғар Алатауы Қазақстанның барлық аймақтарында кездеседі A) Антропогендік шөгінділер Қазақстанның жер қойнауында Менделеев кестесіндегі элементердің … кездеседі B) 99 түрі Қазақстанда мұнай бірінші рет алынды B) Эмбіде Қазақстан қойнауынан алғашқы отандық мұнай алғанына жүз жыл толғаны тойланды A) 1999 ж. Дүние жүзіндегі ең ірі “Алып” көмір кеніші орналасқан қала B) Екібастұз Қазақстандағы темір кені B) Сарыбайда Қазақстанның дүние жүзі бойынша 3-ші орын алатын рудасы B) Марганец Қазақстанның хромит кен орындарының 99% кездеседі C) Мұғалжарда Полиметалл кенінің құрамында болады A) Қорғасын, мырыш Қазақстанда … алтын кен орыны бар A) 190 Қазақстанда сирек кездесетін металлдар шоғырланған B) Орталықта Қазақстандағы бүкіл жер шарына теңдесі жоқ фосфорит кен орыны кездеседі C) Қаратауда Асбестің ең ірі кен орны C) Жетіқарада Қазақстанның тұзға бай ауданы B) Каспий маңы Қазақстан қоңыржай климаттық белдеудің … жатыр B) Оңтүстігінде Жер бетіне түсетін күн сәулесінің … %-тін атмосфера шағылыстырады B) 20% Қазақстанға антициклондық ауа райын әкелетін ауа массасы D) Антарктикалық Қазақстанға Атлант мұхитынан келетін ауа аталады B) Теңіздік қоңыржай Қазақстанға тропиктік ауа массасы келеді B) Жазда Жоңғар қақпасы арқылы Орталық Азияға қарай соғып тұратын жел D) Сайқан Ебі желін алғаш рет сипаттап жазған ғалым B) Ш. Уалиханов Сайқан желі соғады A) Қыркүйек, сәуір айларында Қазақстан жерінде, қыста Сібір антициклоны орнаған кезде соғатын жел B) Қордай Қазақстанда жауын-шашынның ең көп түсетін жері A) Батыс Алтай Қазақстанның ішкі алап көлдерінің ірілері A) Каспий, Арал Қазақстан өзендерінің көп тараған аймақтары B) Таулы Қар суымен қоректенетін өзендер A) Нұра, Жайық Қармен қоректенетін өзен деңгейінің ең төмен кезеңі болады B) Жазда Климат жағдайына байланысты көлдердің көбі Қазақстанның … орналасқан B) Солтүстігінде Қазақстанның тектоникалық көлдері C) Зайсан, Марқакөл Каспий теңізі неоген дәуірінің аяғында жер қыртысының көтерілуінен бөлінді C) Қара теңізден Каспий теңізінің порты орналасқан қала B) Ақтау Қазақстанда ірі жер асты теңізі бар B) Мойынқұмда Қазақстанда радонды ыстық минералды су көзі орналасқан B) Алмаарасанда Қазақстанның барлық тауларында … мұздық бар A) 2724 Топырақтың ең негізгі қасиеті B) Табиғи құнарлығы Құрылымды топырақ болады A) Құнарлы Қазақстанның негізгі астық өндіретін алқабы орналасқан B) Қара топырақты зонада Топырақтың құнарлығын кемітетін табиғаттың апаты C) Топырақ эрозиясы Қазақстанның қарағайлы ормандары таралған B) Көкшетау, Қарқаралыда Дала зонасының дәрілік өсімдіктері A) Шайшөп, итмұрын Қазақстанның шөлінде ғана өсетін дәрілік өсімдік C) Дермене жусан Шөлдерде өсетін ағаш тектес өсімдіктер C) Сексеуіл Қазақстанның оңтүстік шөлдерінде улы өрмекші тәріздестер кездеседі C) Қарақұрт Шөл зонасында орналасқан қорық C) Үстірт Қазақстанның Үстіртінде мекендейтін жануар B) Муфлон Алтай аймағының ең үлкен көлі A) Зайсан Қаратаудың пайдалы қазбалары B) Алтын, күміс Қазақстан қорықтар саны бойынша ТМД-да … орын алады A) 16-шы Ақсу-Жабағылы қорығының жануарлары B) Ақ тырнақты аю Марқакөл қорығының дәрілік өсімдіктері C) Аралий, “алтын тамыр” Сарыарқаның шөлейтті жазықтарында орналасқан ұлттық парк C) Баянауыл Әйгілі Шайтанкөл орналасқан ұлттық парк A) Қарқаралы Қазақстанда ерекше қайталанбас, болашақта табиғат ескерткіштері қатарына қосылатын нысандар B) 60 |
9 сынып |
Қазақстан ең ірі Еуразия материгінің … орналасқан C) Орталығында Қалпына келмейтін табиғат байлықтары C) Минералдық Қазақстанның ең маңызды табиғи байлығы A) Жер Қазақстанның Шығысы бай табиғат байлықтары B) Түсті металл мен су энергиясы Халықты есепке алуды … деп атайды B) Халық санағы Қазақстанның негізгі отын көзі боп саналады A) Көмір Қазақстандағы толық циклді металлургия комбинаты орналасқан C) Теміртауда Қазақстанда әлемдегі ең үлкен ферроқорытпа заводы орналасқан қала A) Ақсуда Қазақстанда полиметалл өндірісінің басты ауданы орналасқан A) Кенді Алтайда Қуаты жағынан ірі титан-магний комбинаты орналасқан B) Өскеменде Алюминий шығаратын зауыт … C) Павлодарда Қазақстанда фосфор шығарады B) Шымкент пен Таразда Құрлыс материалдары өнеркәсібінде ұстастыратын шикізатқа жатады B) Цемент Қазақстанда мақта шаруашылығымен айналысатын облыс B) Оңтүстік Қазақстан Тамақ өнеркәсібінің орналасуына әсер етуші факторлар B) Шикізат, тұтынушы Қазақстанның экономикалық-географиялық жағдайының қолайсыз жағы D) Құрлық ішілік Қазақстандағы облыстар саны С) 14 Қазақстанның әкімшілікке бөлінуінің ең жоғарғысы А) Облыс Республикалық дәрежедегі қалалар D) Алматы, Астана Қазақстан Каспий теңізі арқылы шектесетін ел В) Иран Қазақстанмен шекарасы ең ұзын ел А) Ресей Қазақстанның Өзбекстанмен шекарасының ұзындығы (км) : A) 2300 Вольфрам қоры бойынша Қазақстанның дүниежүзінде алатын орны : B) 1 Темір рудаларының қоры бойынша Қазақстанның дүниежүзінде алатын орны: C) 8 Қазақстанның жер ресурстарының жалпы көлемі (млн. га) : D) 270, 1 Марганец қоры бойынша Қазақстанның дүниежүзінде алатын орны: B) 2 Қазақстанның ішкі суларының мөлшері (млрд. м³) : A) 115, 3 Қазақстанның негізгі табиғи байлықтары Е) Минералдық ресурстар Өндірісте тікелей пайдаланылады С) Пайдалы қазбалар Сарқылмайтын табиғи ресурстар D) Күн энергиясы Қалпына келмейтін табиғи ресурстар А) Пайдалы қазбалар Қазақстанның пайдалы қазбаларының экономикалық тұрғыдан басымдылығы D) Жер бетіне жақын және қолайлы кешенді түрде игерілуі Мұнай кен орындары А) Доссор, Теңіз Қазақстанда ауыл шаруашылығына жарамды жерлердің көп бөлігі А) Жайылым жерлер Еңбекке жарамды халық…: E) Еңбек ресурстары Қала рөлінің басымдылығы мен қала халқы санының артуы: B) Урбандалу Ірі қалалардың маңында шоғырланған шағын және орташа қалалар: B) Агломерация Халықтың көшіп-қонуы: A) Миграция 1 000 адамға шаққандағы 1 жыл ішінде туған балалардың саны: B) Туу Халықтың көп бөлігінің шыққан елінен тыс жерде қоныстануы: B) Диаспора 1 000 адамға шаққандағы 1 жыл ішіндегі өлген адамдар саны: B) Өлім-жітім 1999жылғы дерек бойынша Қазақстан халқының саны (мың адам) А) 14953 Халық саны туралы нақты мәліметті береді В) Халық санағы Халықтың механикалық қозғалысы дегеніміз. С) Миграция Қазақтың демограф-ғалымы D) М. Тәтімов Қазақстандығы еркектер үшін еңбекке қабілетті жас шегі А) 16-59 Қазақстан халқының орташа тығыздығы /1 шаршы км/ В) 5,5 адам Халықтың табиғи өсуі А) 1000 адамға шаққандағы туу мен өлгендер арақатынасы Қазақстан халқының орташа тығыздығы басым жер В) Солтүстіктегі егіншілік аудандар және оңтүстіктегі тау бөктерлері Қазақстанның негізгі табиғи газ қоры шоғырланған жер: E) Маңғыстау түбегі Екібастұз көмірінің басты қолдану бағыты: A) ЖЭС, МАЭС-да жағылады әдіспен өндіру кен орны: B) Екібастұз Қазақстанда 1911 жылы игерілген мұнай кен орны: C) Доссор Көмірді ашық әдіспен алатын ең ірі кесінді: E) “Богатырь” Қазақстан көмірінің жалпы қоры (млрд. т) : D) 176, 6 2002 жылы салынған, ұзындығы 635 км құбыр: B) Қарашығанақ-Атырау Отын-энергетика кешенінің салалары С) Отын, энергетика Қазақстандағы негізгі отын базасы С) Қарағанды алабы Қазақстандағы ең алғашқы игерілген мұнай кен орны Е) Доссор Қазақстанда мұнай өңдеу зауыттары орналасқан қалалар С) Атырауда, Шымкентте, Павлодарда Өзіндік құны ең арзан көмір алабы С) Екібастұз Қазақстанда ең ірі МАЭС орналасқан қала Е) Екібастұз Қазақстанның ірі су электр станциясы Е) Өскемен Көмірді шахталық әдіспен өндіретін алап А) Қарағанды Әлемдік нарықтағы стратегиялық шикізат В) Мұнай Қазақстанның қара металлургия орталығы: B) Теміртау Қазақстанда ферроқорытпа шығаратын зауыттар: A) Ақсу,Ақтөбе Қазақстанның түсті металлургия орталықтары: D) Балқаш,Жезқазған Алюминий зауыты бар қала: B) Павлодар Қазақстандағы түсті металлургияның дами бастаған уақыты: B) 1717 ж Қазақстандағы түсті металлургияның ең бірінші ірі кәсіпорындары орналасқан қала: E) Риддер Соколов-Сарыбай кен орнын ашқан: B) М.Сургутанов Энергияны көп қажет ететін металдар: B) Титан,алюминий Қазақстанда қара металлургия негізі қаланған жыл: A) 1938 Қаратау жотасында мына кендер көп орналасқан: D) Фосфорит, полиметалл Қара металлургияға қажетті шикізат С) Темір кені Толық циклді комбинат орналасқан қала D) Теміртау Ақсу қаласында … орналасқан С) Ферроқорытпа зауыты Қазақстандағы мыстың ең көп мол қоры С) Шығыс пен Орталықта Қазақстандағы титан-магний өнер кәсібінің орталығы. В) Өскемен Алюминий алу үшін қажетті шикізат С) Боксит Энергияны көп қажет ететін түсті металлургия саласы А) Алюминий Алюминй өндірісінің Павлодарда орналасуының себебі А) Су және энергия көзіне жақын Трактор, ауыл шаруашалық машиналар шығаратын Қазақстанның қалалары: C) Астана,Павлодар Рентген аппаратурасын шығару орталығы: C) Ақтөбе Қазақстандағы машина жасау кешенінің дамыған салалары: B) Ауыл шаруашылық машиналарын жасау Қазақстандағы пресс-автоматтар шығаратын қала: D) Шымкент Қазақстанда бірінші трактор шыққан жыл: E) 1968 Жоғарғы вольтты аппаратура шығаратын зауыт: B) Шымкентте Ауыл шаруашылығы машиналарын жасауға мамандандырылған қалалар А) Астана, Павлодар Электро жабдықтарын жасау орталықтары В) Ақтөбе, Талдықорған Қазақстанның машина жасау кешені А) Кешенді сала Трактор шығаратын зауыт орналасқан қала. В) Павлодар Минерал тыңайтқыштарын шығаратын ірі комбинаты бар қала: B) Ақтөбе Химиялық жолмен алынатын синтетикалық материал: C) Полимерлер Қалдықсыз жұмыс істейтін өнеркәсіп саласы: C) Химия Пластмасса шығаратын зауыт салынған қала: B) Ақтау Фармацевтика препараттарын шығаратын кәсіпорын орналасқан қала: A) Шымкент Кен-химия өнеркәсібінің орталықтары В) Қаратау, Жаңатас Қазақстандағы негізгі химияның басты өндірісі В) Минералды тыңайтқыштар Фосфор тыңайтқыштары өндірісінің орталықтары С) Тараз, Алға Тараз және Алға суперфосфат зауыттарының орналасуындағы басты факторлар А) Жоғары сапалы фосфорит шикізаты Синтекикалық каучук зауыты орналасқан С) Теміртауда Жоғары сапалы аққұм өндірілетін облыс: B) Ақмола Шифер зауыты орналасқан қала: E) Тараз Шыны зауыты орналасқан облыс: C) Атырау Цемент зауыты орналасқан қала: E) Шымкент Кварц құмы өндірілетін облыс: C) Павлодар Құрылыстағы байланыстырушы материал В) Цемент Цемент зауыттарын орналаластырудың негізгі факторлары В) Шикізат Ірі цемент зауыттарының Шымкент пен Семейде орналасуындағы басты фактор В) Әк тастар мен цементті саз балшықтарға жақын Құрылыс материалдарының негізгісі А) Бетон, темір-бетон Шығыс Қазақстанда өсірілетін техникалық дақылдар: C) Күнбағыс Марал шаруашылығымен айналысатын аймақ: C) Шығыс Қазақстан Ауыл шаруашылық өндірісіндегі өсімдік шаруашылығының үлесі (%) : B) 56,9 Жылқының адай тұқымы тараған облыс: D) Атырау Қазақстан жерінің көп бөлігі … мақсатта пайдаланылады В) Ауыл шаруашылығына Қазақстандағы егіншіліктің басты саласы В) Дәнді дақылдар Республикада өсірілетін маңызды техникалық дақылдар А) Мақта, қант қызылшасы Жеңіл өнеркәсіптегі басты сала А) Тоқыма Тамақ өнеркәсібін орналастырудың негізгі факторлары В) Шикізат және тұтынушы Ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеуші өнеркәсіп саласы С) Тамақ Ірі жеңіл өнеркәсіп орталықтары В) Алматы, Шымкент Қант зауыты бар қалалар: B) Тараз, Боралдай Маргарин, ашытқы, шай фабрикалары орналасқан қала: A) Алматы 1 т қант өндіруге қажет қант қызылшасы (т) : C) 6-9 1993 жылдан бері Алматы темекі комбинатын басқаратын фирма: D) “Филипп Морис” Фарфор заводы орналасқан қала: A) Қапшағай Орынбор-Ташкент темір жолы салынған жылдар: D) 1905-1907 Солтүстіктен оңтүстікке қарай өтетін трансқазақстан магистралі: D) Петропавл-Шу “Шығыс шеңбері” автомобиль жолдары … орталықтарын байланыстырады: E) Кенді Алтайдың Қазақстанда ең бірінші салынған мұнай құбыры: E) Доссор-Ракуша Қазақстанның оңтүстік аудандарын газбен қамтамасыз ететін газ құбыры: B) Мубәрәк-Алматы Қазақстандағы жүк айналымының жетекші түрі В) Теміржол Көліктің маусымды түрі D) Өзен Шығыс Қазақстанның экономикасында жетекші рөл атқаратын өндіріс циклі: E) Түсті металлургия Теміртауда … циклді металлургия зауыты бар: D) Толық Орталық Қазақстандағы қара металлургияның даму себептері: E) Шикізат пен отын энергетикасының болуы Орталық экономикалық ауданда жақсы дамыған өнеркәсіп саласы В) Көмір және металлургия Шығыс Қазқақстандағы ең мол кенді пайдалы қазба С) Полиметал Солтүстік Қазақстанда өсірілетін негізгі дақыл А) Бидай Оңтүстік Қазақстандағы мал шаруашылығының жетекші саласы А) Қой және ірі қара мал Халықаралық экономикалық қатынастардың несие беру қызметін атқаруы: C) Қаржы Қазақстанның ең ірі сауда серіктесі D) Ресей |